header
Extra's
Tessa Leuwsha en NOS-presentatrice Simone Weimans in Verborgen Verleden.

 

In de eerste aflevering van Verborgen Verleden, seizoen 2022, gaat NOS Journaal-presentatrice Simone Weimans voor het eerst sinds de dood van haar vader terug naar Suriname. Het wordt een ontroerende reis langs een verdronken dorp, een verlaten plantage en de bruisende hoofdstad Paramaribo, waar schrijfster Tessa Leuwsha Weimans vertelt over vier bijzondere vrouwen in haar familie, die al vrij waren voordat de slavernij werd afgeschaft. Weimans leert haar voorouders kennen, mensen die altijd naar de toekomst keken. 

 

 

Brits vertaalproject

 

Studenten Nederlands van de University of Sheffield en University College Londen in het Verenigd Koninkrijk werkten in het voorjaar van 2021 aan een fragmentvertaling in het Engels van de roman Plantage Wildlust van Tessa Leuwsha. Hoe vertaal je kampong? Over de brug tussen Nederland, Suriname en Engeland. Lees meer  op de website van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek. 

 

translation session Tessa Leuwsha

 

Wij slaven van Suriname Anton de Kom herdruk 2020

 

Gebonden herdruk van Wij slaven van Suriname van Anton de Kom, gebracht door uitgeverij Atlas Contact.

Met inleidingen van Tessa Leuwsha, Mitchell Esajas en Duco van Oostrum. Ter gelegenheid van 145 jaar onafhankelijkheid van Suriname. 

 

 

presentatie herdruk Wij slaven van Suriname 

Op 22 februari 2020, op de geboortedag van Anton de Kom, vond in Vereniging Ons Suriname de presentatie plaats van de gebonden herdruk van Wij slaven van Suriname, het beroemde boek uit 1934 van de Surinaamse verzetsstrijder Anton de Kom. Tessa Leuwsha vertelde waarom het boek ook nu nog belangrijk is. 

Organisatie: The Black Archives i.s.m. uitgeverij Atlas Contact.

 

 

Tessa Leuwsha plantage Frederiksdorp 

 

 

 

Tessa Leuwsha plantage Frederiksdorp

 

 

Tessa Leuwsha gaf aan een groep geinteresseerde leerkrachten uit Amsterdam-Zuidoost een presentatie over haar boek

Fansi's stilte, een grootmoeder en de slavernij (1 april 2019).

 

Tessa Leuwsha en Cynthia McLeod

 

  

 Tessa Leuwsha en Cynthia McLeod

 

Jorgen Raymann in gesprek met schrijfsters Tessa Leuwsha en Cynthia McLeod

over een nieuwe Surinaamse geschiedenis. B-Unlimited, Centrale Bibliotheek Den Haag, 14 maart 2019. 

 

 

The Back Lot

 

  

December 2018 vond de premiere plaats van de documentaire 'Frits de Gids'.

Script en regie: Tessa Leuwsha, productie The Back Lot binnen het '8 voor 40' Doculab-project.

 

 4e druk Fansi's stilte

 

 Verschenen februari 2018: 4e druk Fansi's stilte 

 

 

Inktaap 2017 Tessa Leuwsha 

 Antwerpen, theater DeSingel 15 maart 2017: Fansi's stilte van Tessa Leuwsha genomineerd voor de Inktaap 2017. 

 

Universiteit Leiden

 Rosemarijn Hoefte (rechts) in gesprek met Tessa Leuwsha op 12 januari 2016.

Een avond georganiseerd door het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) en de Universitaire Bibliotheken Leiden.

 

 

 Fansi's stilte Vaco boekhandel

 

Signeersessie bij Vaco boekhandel Paramaribo, 19 december 2015 

 

 

 

 Fansi's stilte Torarica Hennah Draaibaar

 

 Presentatie van Fansi's stilte in Paramaribo, 22 november 2015. Interview met Tessa Leuwsha door Hennah Draaibaar. Het eerste exemplaar werd aangeboden aan Nederlands ambassadeur Ernst Noorman.

 

 

 

 Vereniging Ons Amsterdam Fansi's stilte

 

Fansi's stilte

 

Boeklancering van Fansi's stilte bij Vereniging Ons Suriname, Amsterdam 27 september 2015. Tanja Jadnanansing in gesprek met Tessa Leuwsha 

 

 

 Nicolaas Porter Tessa Leuwsha

 Tessa Leuwsha door fotograaf Nicolaas Porter in de serie Schrijversportretten van de Werkgroep Caraïbische Letteren

 

 

Recensie door Tessa Leuwsha van Elke dag is voor dief van Teju Cole verschenen op Caraibisch Uitzicht. Lees hier.  

 

 

 

 

 

 

 6 november 2014: Een avond rond 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Lezing door Etienne Ys, oud-premier van de Nederlandse Antillen. Optreden van rapper Crazy-G. Tessa Leuwsha interviewt de bekende kunstenaar Yubi Kirindongo uit Curacao. Locatie: Theater On Stage Paramaribo. Foto: Sirano Zalman.

 

 

 200 jr Koninkrijk Tessa Leuwsha 

 

 

 

 

 

 

Tessa Leuwsha en Robbert Enfield  

 April 2013: 'Artist Talk' bij Gallerie Sukru Oso in Paramaribo: Tessa Leuwsha en kunstenaar Robbert Enfield. (foto: Sirano Zalman)

 

 

Verschenen in de Ware Tijd-literair 9 februari 2013, recensie over de roman 'De Waterdrager' van Geert van der Kolk. Dubbel verraad door gangsta papa - door Tessa Leuwsha. 

 

Verhalenbundel: Voor mij ben jij hier (uitgeverij Meulenhoff)- verhalen van Surinaamse auteurs, met een bijdrage van Tessa Leuwsha. Discussieavond over de bundel in Tori Oso, Paramaribo, op 25 mei 2011 Leuwsha leest voor en praat over Surinamers in diaspora.

 

 

 

februari:
In weekblad HP/De Tijd, nummer 5, jaargang 2011, verscheen een artikel van Tessa Leuwsha over Suriname met de titel 'Suriname: ons-kent-ons-land'.   
Ons-kent-ons-land
De Oost-Westverbinding, de belangrijkste verkeersader in Suriname, wordt voor een deel opnieuw geasfalteerd. Hoofddoel: meer ontwikkeling voor Oost-Suriname. Aan de weg ligt het verlaten bauxietstadje Moengo. Kunstenaar Marcel Pinas wil nieuw leven in het stadje blazen. Met kunst. Maar de politiek toont voor zijn plannen weinig belangstelling.  
Lees hier een korte weergave van het artikel op de website van uitgeverij Augustus. 

Writers Unlimited / Winternachten literatuurfestival 

 

Tessa Leuwsha woonde van 20 t/m 22 januari 2011 het Writers Unlimited festival bij. Discussies, lezingen en voordrachten rond het thema ‘Great Expectations’. In gesprek met Noraly Beyer ging het over Nederland en Suriname en Hoge Verwachtingen.

Winternachten Writers Unlimited

Luister hier naar een interview door Radio Wereldomroep.

 

 

 

 

presentatie 'Voor mij ben jij hier' in theater Perdu in Amsterdam

  

Presentatie 'Voor mij ben jij hier' in een bomvol theater Perdu in Amsterdam. Foto: John Treffer.

 

  
Verhalenbundel Voor mij ben jij hier 

Bij uitgeverij Meulenhoff verscheen in december 2010 ter gelegenheid van 35 jaar Surinaamse onafhankelijkheid de verhalenbundel Voor mij ben jij hier, verhalen van de jongste generatie Surinaamse schrijvers. Aan de bundel die 17 verhalen telt (320 pagina's) werkten o.a. mee Tessa Leuwsha, Marilyn Simons en Clark Accord.

Voor mij ben jij hier

 

 

Opzij, cultuur-lifestyle  

 

Tessa Leuwsha: Het uur van de ster

Welk boek zou iedere vrouwe gelezen moeten hebben? Op die vraag geeft maandelijks een gastauteur antwoord. Dit keer kiest auteur Tessa Leuwsha voor Clarice Lispector:

Clarice Lispector (geboren in 1920 in de Oekraïne en al op jonge leeftijd geëmigreerd naar Brazilië) geldt onder literatoren als een van de grootste Zuid-Amerikaanse schrijvers van de twintigste eeuw. Ze had het uiterlijk van Marlene Dietrich, het literaire talent van Virginia Woolf en ze leidde een turbulent leven. In het jaar van haar dood in 1977 verscheen de veelbesproken novelle Het uur van de ster die later verfilmd werd en die Adelheid Roosen inspireerde tot een theatersolo.
De schrijver 'filmt' haar personage, het meisje Macabea, voortdurend in close-up en af en toe krijg je de neiging van dat indringende beeld te willen wegkijken. Het verhaal is als een lang gedicht waarin Lispector geregeld op de voorgrond treedt. Ze deelt met de lezer haar mening over het leven over religie. En over wat ze vindt van Macabea: beschouwingen die variëren van verbazing en ontroering tot ergernis.
De plaats van handeling is het strand van Copacabana in Rio de Janeiro, omzoomd door een sliert flatgebouwen en op een heuvel het enorme Christusbeeld dat zijn armen spreidt boven de favelas, de sloppenwijken. Macabea deelt een kamer met vier andere meisjes en heeft een slechtbetaald baantje als typist. Ze neemt haar bestaan zoals het komt. De geur van gerootsterd casavemeel uit haar jeugd en de aanblik van een regenboog boven het water; dat zijn prettige ervaringen waaruit ze genoegen schept. Macabea knoopt nauwelijks contacten aan en zoekt geen uitweg uit haar situatie. Het is nu eenmaal zo.
'Al wat ze wilde was leven,' schrijft Lispector over Macabea. Het uur van de ster lees ik als een verwijt tegen mensen die niet méér doen om hun moedeloze omstandigheid te doorbreken. Daartoe maakt Lispector in haar novelle een jonge vrouw zichtbaar zoals er volgens haar in Rio zoveel zijn. De auteur, die in verschillende landen woonde en actief literatuur en journalistiek bedreef, zegt over de lijdzame Macabea: 'Ze hindert me zozeer dat ik leeg ben. Ik ben leeg van dat meisje. En hoe minder ze klaagt, des te meer ze me hindert. Ik heb de pest in. Waarom reageert ze niet? Heeft ze niet een klein beetje karakter?'
Lispector pleit daarmee voor een zelfbewuste aanpak van vrouwen, óók (of misschien wel juist) van vrouwen in achtergestelde posities. 'Ik houd niet van herhaling,' zegt ze. 'Routine houdt me af van mijn eventuele nieuwe ervaringen.' Ze maakt een abrupt einde aan de initiatiefloze Macabea: ze schrijft het meisje het verhaal uit, als een overbodoh geworden personage van een soapserie. Not to be continued - the end.
In Lispectors pleidooi voor assertiviteit kan ik me vinden. Vijftien jaar geleden arriveerde ik vanuit Amsterdam in Suriname. Ik had een schrijfklus op zak en een klein voorschot op het toch al miserabel honorarium. Toen de klus erop zat lokte het avontuur daar een bestaan op te bouwen. Familie en vrienden verklaarden me voor gek (de politiek, de economie!), Ook ik begon te twijfelen. In die dagen las ik Het uur van de ster dat zich in buurland Brazilië afspeelt. Lispectors irritatie over Macabea's lijdzaamheid sterkte me in mijn vermoeden: voor wie aanpakt is overal een toekomst weggelegd. Ik besloot toch het roer van mijn leven om te gooien. Ik vestigde me in Parimaribo en beet me vast in allerlei opdrachten. En ik ben er nog steeds. Yes!

#Het uur van de ster, Clarice Lispector, De Geus


november 2010 

  
  

KRASKRASI

Een humoristische muziektheater voorstelling van theater Stella Den Haag over een twaalf jarige jongen in Paramaribo, die zich tussen sterke vrouwen en huizen zonder vaders staande probeert te houden. Voor iedereen van 9 jaar en ouder! Te zien van 8 okt t/m 27 nov 2010.

“Het was het begin van een ongelofelijke hoeveelheid dingen die ik die zomer kwijt zou raken en misschien raken alle twaalf-jarige jongens wel van alles kwijt. Maar toen mijn moeder aan de beurt was om kwijt te raken, ben ik mezelf ook maar gaan kwijt maken.”

Antonie Korthout woont met zijn moeder in de Mahoniestraat in Paramaribo. Hij wil schrijver worden en als zijn verhaal in de Ware Tijd gepubliceerd wordt, nodigt het hoofd van de school hem uit zijn verhaal voor de hele school voor te lezen. Maar die ochtend raakt hij zijn lievelingsknuffel kwijt, zijn wasbeerknuffel meneer Bingo. Dit is het begin van een reeks gebeurtenissen rond Antonie, zijn moeder, meester Richard Kantelman en Morena, het meisje waar Antonie zo verliefd op is.

Dit voorjaar nodigde literair jeugdfestival Boekids de schrijvers Hans van den Boom en Tessa Leuwsha uit om een schrijfworkshop aan een groep enthousiaste Surinaamse jongeren te geven. Geïnspireerd op deze teksten werkten Hans van den Boom en Tessa Leuwsha samen aan een nieuwe toneeltekst voor een voorstelling, waarvan twee versies worden gemaakt, een Nederlandse (Kraskrasi) en een Surinaamse (Bami Cola). Kraskrasi vertelt het verhaal over een twaalf-jarige jongen in Paramaribo, die zich tussen sterke vrouwen en een huizen zonder vaders staande probeert te houden. Een humoristische muziektheatervoorstelling voor iedereen van 9 jaar en ouder.
  • CREDITS
  • decor// Hans van den Boom dramaturgie// Cecile Brommer kostuums// Dorien de Jonge licht// Reier Pos techniek// Gerco Kolthof spel// Anna van Ruiten , Fifamè Awunou , Gerald Guthman , Patrick Mathurin tekst// Hans van den Boom regie// Hans van den Boom , Erna van den Berg filmbeelden// Bart Visser met dank aan// Tessa Leuwsha
  • Klik hier voor meer informatie

     

     

     WAN TRU PUWEMA NA WAN SKREKI SANI / taal en leven

    Internationaal Literair Festival in Suriname van 1 t/m 5 november 2010 
    Taal is zo gewoon in het leven, dat veel mensen nauwelijks stilstaan bij het wezenlijke ervan. Taal geeft ons de mogelijkheid onszelf te ontwikkelen, omdat we ermee onderwezen worden en er van jongsaf denkprocessen mee uitvoeren. Taal is van invloed op ons emotionele leven en onze sociale contacten omdat we er gevoelens mee kunnen uitdrukken. Positieve gevoelens zoals liefde, bezorgdheid, trots, blijdschap, maar ook gevoelens van haat, jaloezie, agressie. Taal heeft te maken met onze sociale status en de manier waarop wij door anderen worden benaderd. Door ons taalgebruik, onze taalstijl, kan men onze positie in de maatschappij inschatten en veelal wordt daardoor de houding naar ons toe bepaald.In multitalige samenlevingen, die tegenwoordig meer regel zijn dan uitzondering, speelt de beheersingsgraad van de diverse talen en de onderlinge verhouding van deze talen, een belangrijke rol bij het bepalen van iemands sociale status en positie. Ook beinvloedt dit zijn ontwikkelingsmogelijkheden. Artiesten in multitalige samenlevingen, die de taal als kunstvorm hanteren (schrijvers, dichters, storytellers, songwriters, comedians etc) worden steeds geconfronteerd met vragen als: Wanneer moet ik welke taal en taalstijl hanteren? Wat gebeurt er als ik bewust een andere taal of taalstijl hanteer dan verwacht? Hoe belangrijk is het om een bepaalde taal te beheersen? Zijn er vastgeroeste ideeën over taal en zoja hoe kan ik de discussie over deze vastgeroeste ideeën en de daarbij even vastgeroeste attitudes op gang krijgen?
    Op dit soort vragen wil organisatie Schrijversgroep ‘77 proberen antwoord te krijgen van taalartiesten uit Suriname, Nederland, Vlaanderen, Aruba en Zuid-Afrika.
    Op 4 november 2010 workshop prozaschrijven door Karin Amatmoekrim en Tessa Leuwsha   
      

     Winternachten tournee naar de Antillen en Suriname

    'A sense of belonging' is het thema van de gecombineerde schrijverstournee van Winternachten naar de Antillen en Suriname. Twee weken lang - van 13 tot 24 april 2010 - reizen de schrijvers Bas Heijne, Yasmine Allas, Bernice Chauly (Maleisië) en Iman Humaydan (Libanon) door de Cariben. Ze treden op voor algemeen publiek en voor scholieren en studenten op Sint Maarten, Curaçao, Aruba en in Suriname.

    Winternachten werkt voor deze tournee samen met partnerinstellingen, die de organisatie ter plekke verzorgen en de keuze voor de lokale deelnemers in het programma maken. Op Sint Maarten wordt het programma georganiseerd door Philipsburg Jubilee Library, op Aruba door de Bibliotéca Nacional, op Curaçao door de Fundashon pa Planifikashon di Idioma (FPI) en in Suriname door Stichting Literair Festival Suriname.

    interview Tessa Leuwsha door Annemarie Sanches

    Literair festival Suriname 2010: Annemarie Sanches (r) in gesprek met Tessa Leuwsha (foto: Sirano Zalman)

     

    De publieksprogramma's bestaan uit avonden met voordrachten en gesprekken van de schrijvers, aangevuld met debatten, muziek en film. Een belangrijk onderdeel van de tournee vormen de optredens van de schrijvers op scholen en in universiteiten. Ook zal er een schrijversconferentie plaatsvinden in Paramaribo.

    Op elk van de eilanden en in Paramaribo treden behalve Heijne, Allas, Humaydan en Chauly ook auteurs en musici uit de regio op. In Curaçao zijn dat o.a. Roy Evers, Roland Colastica, Mario Kleinmoedig, Diana Lebacs, Boi Antoin (Bonaire) en Shrinivási (Suriname). Op Sint Maarten zijn de lokale deelnemers o.a. Peter Lake, Lucinda Audain, Lenworth Wilson, Changa Hickinson en Clara Reyes; op Aruba Belinda de Veer, Caresse Isings, Luciano Milliard en Victor Mathilda. In Suriname treden o.a. op Tessa Leuwsha, John Wladimir Elskamp en Annemarie Sanches.

    De agenda van publieksoptredens is als volgt:
    Woensdag 14 april: Crossing the Seas - Sint Maarten, in het Cultural Center, Backstreet, Philipsburg - 19.00 uur.
    Vrijdag 16 april: Krusa Laman - Curaçao, Villa Maria, 20.00 uur
    Zaterdag 17 april 2010: Krusa Laman - Kaminda rais a kue tera/A Sense of Belonging, Teatro Luna Blou - 20.00 uur
    Zondag 18 april 2010: Crusa Lama - Aruba, Hardin Arubiana/Caribiana - 19.00 uur.
    Woensdag 21 april: Tori fu dya nanga abrawatra - Verhalen van hier en overzee, On Stage - Paramaribo - 20.00 uur.

     Voor meer info klik hier

     

    Carnaval Trinidad

     

    Carnaval in Trinidad. (foto: Tessa Leuwsha)

    recensie

    Naipauliaans gedoe: ‘The World Is What It Is’, the authorized biography of V.S. Naipaul 

    De titel van de biografie van de schrijver V.S. Naipaul (1932) is de openingszin van zijn indrukwekkende roman ‘A Bend in the River’. Die zin lijkt het leven van de Nobelprijswinnaar samen te vatten tot één grote schouderophaling: alsof hij er zelf weinig invloed op heeft. Naipaul komt in zijn biografie naar voren als een pure egoïst. Hij neemt geen enkele verantwoordelijkheid voor zijn daden en met zijn ongezouten meningen weet hij hele volksstammen te beledigen. Zo wijdt hij in zijn reisverslag ‘The Middle Passage’ (1962) een hoofdstukje aan Suriname, Coronie, onder de troosteloze aanhef ‘Desolation’. In het district gaat Naipaul op zoek naar de laatste hindostaan. Hij, die nog niet is verdreven door de plaatselijke negers voor wie de doortastende energie van Indiërs bedreigend zou zijn. Naipaul, hoewel zelf afkomstig uit een multiculturele samenleving, deinst niet terug voor een beetje racisme. Het lijkt een doorzichtig maniertje om de aandacht op zich te vestigen. De ontmoeting tussen de Indiërs wordt een treurige. De schrijver ziet een verlaten man in een verlaten landschap. Hij is opgelucht te kunnen vertrekken. V.S. Naipaul raakt doorgaans in een opperbeste stemming wanneer hij mensen op de kast kan jagen. Het is een Trinidadiaanse gewoonte van harde grappen maken, playing ole mas. Dat spel leverde Naipaul een levenslange vijandschap op met Derek Walcott, dichter en eveneens Nobelprijswinnaar voor de literatuur. De literatuurreuzen vechten hun vete in alle openlijkheid uit. Walcott dichtte op het Calabash Literary Festival 2008 in Jamaica:                

    I have been bitten, I must avoid infection               

    Or else I’ll be as dead as Naipaul’s fiction

    Enzovoort, enzovoort, 108 lasterlijke pagina’s lang.  

    Naipaul spaart met zijn uitspraken ook zijn eigen geboorteland niet. Trinidad is een ‘vlek in de zee’ en wie zich tot het waardeloze eiland beperkt is gek. Zijn speelterrein is de wereld, over vele landen schreef hij artikelen en reisverslagen. Die nadrukkelijke afwijzing van zijn geboorteland verschafte de nakomeling van Brits-Indische contractarbeiders waarschijnlijk het geheime ingrediënt voor zijn succes. Hij wilde zich bewijzen. Hij wilde ontstijgen aan zijn armoedige milieu, beter worden dan zijn geliefde vader was: een matig journalist en schrijver. Dat er een vleugje brahmaans bloed door zijn aderen vloeit kwam van pas. Aan die vermeende geestelijke adelstand ontleende Naipaul al op vroege leeftijd een sterk gevoel van eigenwaarde.

    De fictie van V.S. Naipaul is zeker niet dood, zoals Walcott het in zijn gedicht doet voorkomen. ‘Miquel Street’ (1959), Naipauls eerst gepubliceerde roman, is een melancholisch en indringend portret van een stel aanmodderende mensen in Port of Spain. Een van hen, Elias, zakt telkens voor zijn examen. ‘Is the English and litricher that does beat me,’ zegt Elias in zijn dialect. Litricher (een verhaspeling van literature) is voor de naamloze verteller, de jonge Naipaul, een woord dat rijk klinkt als chocolade. Aan het einde van ‘Miquel Street’ laat de jongen zijn wuivende familieclan achter op het vliegveld en hij vertrekt, zoals ook de schrijver in werkelijkheid, voor literatuurstudie naar Engeland.

    Het op Trinidad gedroomde beeld van het machtige moederland blijkt al gauw niet overeen te komen met de werkelijkheid. Het zijn de jaren vijftig, Groot-Brittannië na de Tweede Wereldoorlog is arm, grauw en koud. Het Britse Rijk is aan het afbrokkelen. Naipauls integratie op de statige universiteit Oxford verloopt stroef. Er gelden diepgewortelde tradities die voor de bruine student uit de kolonie vreemd zijn. In overspannen staat vindt hij troost in de armen van medestudente Patricia Ann Hale. Ze trouwen, hoewel Pat niet zijn grote liefde is. Pat is flets, mager en later ook ongewenst kinderloos. Ze offert zich timide op aan haar echtgenoot, die ze in haar dagboeken ‘Genius’ noemt. Naipaul transformeert zich tijdens zijn studiejaren tot een upper class Brit, met hete aardappel in de mond en gereserveerde manieren. Hij besluit in de voetsporen van zijn vader te treden en schrijver te worden. Pats voorzichtig geformuleerde meningen op zijn manuscripten worden daarbij onmisbaar. Dit ook voor Pat zelf: het verschaft haar een identiteit, een reden van bestaan. Na een periode van armetierig geploeter neemt het succes van de Genius toe en daarmee zijn stress. In hun cottage in Wiltshire scheldt hij Pat geregeld de huid vol. Het echtpaar is, gedurende de perioden dat Naipaul aan een boek werkt, in de beslotenheid van het platteland tot elkaar verdoemd. Pat koestert ook zelf ambitie tot schrijven, maar ze laat zich in de schaduw van haar wederhelft beperken tot het bereiden van de maaltijden, tot de vaat en tot het beschouwen van zijn teksten.

    Was een boek af, dan haastte de schrijver zich de cottage uit naar Argentinië, naar zijn minnares. Met Margaret Murray, getrouwd Gooding, onderhoudt hij decennialang een relatie. Margarita is alles wat Pat niet is: naïef, sexy en vruchtbaar. Tijdens haar affaire met Naipaul ondergaat ze meerdere keren een abortus. Ze zet man en kinderen aan de kant om hem op zijn reizen te vergezellen. Het is een relatie van aantrekken en afstoken. Niet zelden is de schrijver geïrriteerd door haar frivole aanwezigheid en wordt ze door hem naar huis gestuurd. Tijdens een bezoek van het stel aan Trinidad weigert ma Naipaul haar zoon met zijn buitenvrouw toegang tot haar huis. Ma dealt alleen met de wettige echtgenote, ook al is die echtgenote volledig van de romance op de hoogte. Haar zoon is furieus, maar ma houdt voet bij stuk: ze heeft de billen van de beroemdheid nog gewassen en is niet van plan nu naar zijn pijpen te dansen. Naipaul verbreekt vanaf dat moment ieder contact met haar.

    Bij Margaret ontdekt de schrijver de kracht van lust en passie. Gevangen in een sleets, bijna platonisch huwelijk, zocht hij regelmatig zijn toevlucht tot prostituees. De wanhopige routine van de betaalde seks lijkt neerslag te krijgen op zijn werk. Met zijn grote roman ‘A House for Mr. Biswas’ was volgens Naipaul zijn emotionele plafond bereikt. De gevoelens van de personages, gestoeld op zijn eigen familieleden, zijn zoals die van Naipaul zelf, bedwongen en kort gehouden. Dankzij Margaret gaan in ‘A Bend in the River’ de remmen los. Naipaul valt het corrupte wanbeleid aan van een gedekoloniseerde Afrikaanse staat. Salim, een Indiase handelaar in dat land, raakt al zijn bezittingen kwijt aan het nieuwe zwarte bewind. Zijn aarzeling het land definitief de rug toe te keren wordt hem fataal. Salims minnares vertrekt wel op tijd. In hun laatste vrijpartij geeft Salim wraakzuchtig uiting aan zijn frustratie en wanhoop. Salims verhouding is die van Naipaul met Margaret: aantrekken en afstoten.

    Pat wordt door haar echtgenoot steeds meer aan de kant geschoven. Ze is eenzaam en ze wordt ziek, borstkanker. De behandeling slaat aan, maar wanneer Naipaul in een interview onomwonden zijn vroegere hoerenloperij uit de doeken doekt, keert de ziekte in alle hevigheid terug. Pat weigert verdere behandeling. Naipaul is zonder haar praktische hulp onthand, hij mist de concentratie op zijn werk en heeft geen geduld met haar lijden. Pat sterft hem eigenlijk niet snel genoeg. Een paar dagen na een vlug georganiseerde begrafenisceremonie pakt hij de draad van zijn bestaan al weer op. De nieuwe Lady Naipaul trekt in de Wiltshire cottage, de Pakistaanse Nadira. De schrijver heeft haar op een van zijn reizen ontmoet. Good old Margaret heeft het nakijken.

    Vidiadhar (Vidia) Surajprasad Naipaul is tegen zijn biograaf uitzonderlijk openhartig geweest. Zijn bewogen leven, dat hij volledig ondergeschikt maakte aan zijn werk, laat zich zo nu en dan lezen als een prachtige literaire soap. Een kijkje in de keuken van zijn vakmanschap krijgen we echter niet. Hoe zijn sterke personages en krachtige stijl ontstaan, laat de schrijver in het midden. Ergens is er een zinnetje over meervoudige bijzinnen die plotseling uit zijn pen vloeiden, that’s it. Het is alsof Naipaul, het kind uit een arm gezin, de immigrant in een vreemd land, zegt: ik heb ook niets cadeau gekregen. Zijn geheim blijft dus dat van de schrijver.   

    Tessa Leuwsha 

     Patrick French: The World Is What It Is.’ The Authorized Biography of V.S. Naipaul.

    London: Uitgeverij Picador.Nederlandse vertaling: Jan Braks: ‘V.S. Naipaul, een biografie’. Amsterdam/Antwerpen: Atlas 2009

    ISBN 978 90 450 10076

     

    Gepubliceerd in: De Ware Tijd, Literair, 9 januari 2010, 53ste jaargang, no.13408

     

    grotten Werehpai Kwamalasamutu Suriname

    Werephai-grot, Kwamalasamutu, Trio-dorp  in het zuiden van Suriname. (Foto: Sirano Zalman)

     

    November 2009

    PERSBERICHT   Amsterdam. Genomineerden voor 1e Black Magic Woman Literatuurprijs bekend Van 12 t/m 15 november pakt Het Black Magic Woman Festival uit in het spiksplinternieuwe Bijlmer Parktheater met het thema ‘New Beginnings’. Een nieuw begin met nieuwe uitdagingen: een nieuw gebouw, een nieuw kunstenplan, een vernieuwd festival en een nieuwe ‘black magic’ wereldleider. Zo wordt er ook een ‘nieuw begin’ gemaakt met de Black Magic Woman Literatuurprijs, een Nederlandse literatuurprijs die aan een zwarte-, migranten- of vluchtelingenschrijfster wordt uitgereikt voor een gepubliceerd verhaal/boek in het Nederlands of algemeen beschikbaar in een Nederlandse vertaling.  De genomineerden zijn Tessa Leuwsha met ‘Solo, een liefde’, Naima el Bezaz met ‘Het Gelukssyndroom’ en Karin Amatmoekrim met ‘Titus’. De drie geselecteerde boektitels worden gejureerd op zeggingskracht, originaliteit en actualiteit van schrijfsters in de diaspora.  De jury van deze eerste Literatuurprijs bestaat uit Laetitia Griffith (Tweede Kamerlid voor de VVD), Christine Otten (schrijfster), Lucia Nankoe (letterkundige en specialiste in Caribische vrouwen literatuur); Michiel van Kempen (letterkundige en Surinamist) en Alfred Schaffer (schrijver en redacteur Bezige Bij). Tijdens de feestelijke afsluiting van het Black Magic Woman Festival op zondag 15 november zal voor het eerst de Black Magic Woman Literatuurprijs uitgereikt worden. De auteur van het winnende boek ontvangt een beeld van kunstenares Helen Martina en een bijdrage van € 1000,-. “Wij vonden het tijd worden om deze Literatuurprijs in het leven te roepen om het lezen van met name literatuur van schrijvers uit de diaspora te bevorderen en zo ook de belangstelling voor het schrijven te stimuleren”, aldus Maureen Healy, artistiek leider van het Black Magic Woman Festival. Het Black Magic Woman Festival toont jaarlijks het talent van vrouwelijke kunstenaars uit zwarte- en migrantengemeenschappen. Het festival biedt dans, muziek en theater, optredens op het gebied van poëzie, literatuur, beeldende kunst, documentaire, film, multimedia, debat en diverse workshops. Het vindt plaats van 12 t/m 15 november 2009 in Amsterdam. 

    vrijdag 13 november 2009, bibliotheek Bijlmercentrum, 20:00: literaire avond met o.a. Tessa Leuwsha

    zondag 15 november 2009, Bijlmer Parktheater, 20:00: uitreiking Black Magic Woman Literatuurprijs

     

    Rode Ibis Suriname
     Rode Ibis Suriname. (Foto: collectie uitgeverij Elmar)

     

    11-6-09 de Ware Tijd door Claudine Saaki 

     

    Presentatie van het boek 'Solo, een liefde' in Paramaribo

    PARAMARIBO - De presentatie van het nieuwe boek Solo, een liefde geschreven door de schrijfster Tessa Leuwsha, vond afgelopen dinsdag plaats in het Waaggebouw. [...] "Ik was in Coronie (een streek in Suriname red.), en ik vroeg me af waarom er zo weinig gebeurt op economisch gebied. Waarom bepaalde zaken in Suriname moeizaam op gang komen." Dit gaf ze als antwoord op de vraag hoe het boek eigenlijk ontstaan is. De roman gaat over ambitie en liefde en speelt zich af in de jaren 60. Maar wat bijzonder is aan het boek, is dat het uit Suriname is voortgekomen en over Suriname gaat. "Iets dat niet vaak gebeurt," haalde Leuwsha aan. De kunstenaar Erwin de Vries was ook aanwezig bij de presentatie. De kunstenaar heeft een van zijn schilderijen beschikbaar gesteld voor de omslag van het boek. Verder vertelde Els Moor, redacteur van de Ware Tijd Literair bij de presentatie vanuit haar literaire kennis waarom het boek op de literatuurlijst geplaatst zou moeten worden. [...]

    presentatie nieuwe roman van Tessa Leuwsha in Amsterdam

    Hoewel buiten de eerste lentezon aanlokkelijk scheen, kwam het publiek goed opdagen voor de presentatie van de tweede roman van Tessa Leuwsha, Solo, een liefde, zondagmiddag 19 april 2009 bij de Vereniging Ons Suriname in Amsterdam. In een interview afgenomen door voormalig NOS-nieuwslezeres Noraly Beyer werd ingegaan op het schrijverschap van de auteur en op het ontstaan van het boek. Leuwsha werd geïnspireerd door een bezoek aan Coronie, een gebied in Suriname dat ooit door Nobelprijswinnaar voor de literatuur V.S. Naipaul werd omschreven als een plek waar nooit een prestatie uit zou kunnen voortkomen. Leuwsha voert in haar roman twee jonge Surinamers op, van een voormalige plantage in Coronie en uit de armoedige stadswijk Frimangron, die ernaar streven een succesvolle carrière te verwezenlijken.  In een aanvangswoord prees uitgever Tilly Hermans de sensitieve, beeldende stijl van de auteur. Het eerste exemplaar werd aangeboden aan Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar West-Indische letteren, vanwege zijn bijdrage aan het in kaart brengen van de Surinaamse literatuur.
     

    Noraly Beyer in gesprek met Tessa Leuwsha 

    Noraly Beyer (r) in gesprek met Tessa Leuwsha (foto: Sirano Zalman) 

      

      

      

      

      

      

    10 mei 2009

    The New York Times: artikel over Suriname met quote van Tessa Leuwsha

    TRAVEL   | May 10, 2009
    Journeys:  Finding Suriname's Past in Its Present
    By DAVID SHAFTEL

    The drowsy capital Paramaribo is defined by a diversity of cultures, colonial architecture and New World history.
     

     http://travel.nytimes.com/2009/05/10/travel/10journeys.html?scp=3&sq=Suriname&st=cse 

      

    april 2009

    Cursus Schrijf Theater voor jong Surinaams talent.  

    Omdat er bij de Surinaamse jeugd behoefte is aan verhalen die dicht bij haar eigen belevingswereld staan, heeft Stichting Boekids in vervolg op het succes van theaterstuk No Milk Today een nieuw plan ontwikkeld om nieuw schrijf- en theatertalent te stimuleren. Surinaamse jongeren en theatermakers krijgen de kans een eigen theaterstuk voor de Surinaamse jeugd op de planken te zetten, dat wederom wordt gespeeld door jong Surinaams talent en zal worden uitgevoerd in Suriname en Nederland.

    Dit project is onderdeel van een samenwerking tussen Stichting Boekids en Jeugdtheater Stella Den Haag met onder andere Jeugdtheaterschool On Stage, Stichting The Back Lot en Stichting Lezen en Schrijven (Tessa Leuwsha).   

    Van 2 t/m 5 juni geven Tessa Leuwsha en theaterschrijver/regisseur Hans van den Boom schrijfworkshops in het Cultureel Centrum Suriname. De bijdragen van de deelnemers worden als basis gebruikt voor het nieuwe theaterstuk voor jongeren.

     

    archief

    Juli 2008 verscheen de vijfde volledig herziende editie van Wereldwijzer Suriname, uitgeverij Elmar. Een reisgids van auteur Tessa Leuwsha over Suriname bordevol tips, achtergrondinformatie, foto's en kaarten.

    Ter gelegenheid van het afscheid van Sylvia Dornseiffer als directeur van het Fonds voor de Letteren op 31 maart 2008 verscheen de bundel Kill your darlings.
    Kill your darlings is een uitgave van de Stichting Fonds voor de Letteren met bijdragen van Wanda Reisel, H.C. ten Berge, Bart Moeyaert, Arthur Langeveld, Nelleke Noordervliet, Anneke Brassinga, Atte Jongstra, Tessa Leuwsha, Eeltsje Hettinga, Oek de Jong en Menno Wigman.

    Zie 'Fragmenten' voor een impressie.

     

    Van 1 tot en met 10 augustus 2007 organiseerde de Surinaamse Schrijversgroep ’77 het literatuurfestival Diversity is Power’. Ter gelegenheid van dit festival kwamen Zuidafrikaanse schrijvers, dichters en musici naar Suriname, waaronder de bekende E.K.M. Dido en Diana Ferrus.

    Het festival met deelname van Tessa Leuwsha bood een aantal wervelende optredens, workshops, scholenbezoeken, een debatavond met het onderwerp Writers and social engagement, en heel belangrijk, een publicatie: Diversity is Power, anthology of Poetry, Short Stories, Columns and Works of Art. Coördinatie Hilde Neus. Redactie: Ton Wolf en Tessa Leuwsha

    De (engelstalige) publicatie wordt gratis verstrekt aan de scholen voor voortgezet onderwijs in Suriname. Verder zal de publicatie gebruikt worden om Surinaamse literatuur te promoten in de engelstalige regio en Zuid-Afrika. Een deel van de oplage is bestemd voor promotie tijdens Carifesta X.