header
Film
Film
Moeder Suriname-Mama Sranan poster

Moeder Suriname- Mama Sranan

Winnaar van Best Dutch Documentary Award, Special Mention - International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) 2023. Genomineerd voor IDFA Beeld & Geluid IDFA ReFrame AwardFIAT/IFTA Archive Achievement Awards Shortlist - Excellence in Archive Production (2024) 

Een film geïnspireerd op het leven van de grootmoeder (1905-1979) van regisseur Tessa Leuwsha.

Een eigenzinnige vrouw kijkt terug op haar meeslepende leven in het veranderende Suriname,  gevisualiseerd door een stroom fascinerende, vaak unieke, ingekleurde archiefbeelden.

Synopsis: Tessa Leuwsha besloot archiefbeelden te gebruiken om de levens van Surinaamse vrouwen, zoals haar grootmoeder, die wasvrouw was, te illustreren. In Moeder Suriname – Mama Sranan vertelt en zingt een vrouw over haar leven, dat in 1905 begon in een gehucht, geboren uit een blanke moeder en een zwarte vader – een schande. Haar vader werd gedwongen te vertrekken en ook haar moeder verdwijnt. Ze wordt veracht als ‘halfbloed’, moest als kind hard werken en wordt zich langzaam bewust van de stand van zaken rond de Nederlandse koloniale verhoudingen (“wij werken en zij kijken toe”). Maar binnen deze omstandigheden is ze vastbesloten het beste uit haar leven te halen, ook al is de vader van haar kinderen altijd elders, aan het werk voor de Nederlanders. Ze verhuist naar de drukke hoofdstad Paramaribo, waar ze haar kinderen alleen grootbrengt.

Ondertussen ziet ze haar thuisland veranderen en evolueren naar meer eigenwaarde. Ook zij vertrouwt meer op haar eigen sterke wil en op lokale tradities, die niet altijd aansluiten bij haar christelijke opvoeding. Als al haar kinderen vóór de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 naar Nederland verhuizen, besluit ze aanvankelijk te blijven, maar volgt hen uiteindelijk. Hoewel het land vreemd voor haar is, vindt ze een plek waar ze in verbinding is met haar thuisland, haar spirituele wortels en met zichzelf.

2023 | Nederland, Suriname | 78 minuten | Regie en scenario: Tessa Leuwsha | Zang en stem: Denise Jannah | Montage: Chris van Oers | Muziek: Alex Simu | Sound Design: Mark Glynne | Beeldredacteur: Frederiek Jansen | Postproductie: Ruud de Bruyn | Inkleuren: Ramon Coelho | Beeldresearcher Erik Lucassen Dorette Schootemeijer | Grading: Petro van Leeuwen | Line Producer: Rudolf Kats | Producer: Pieter van Huijstee | NTR: Marloes Blokker

De pers over Moeder Suriname-Mama Sranan:

De Groene Amsterdammer: 'Een trieste, bittere, levenslustige, warme documentaire. Een filmische, artistieke en cultuurhistorische aanwinst.' Lees hier meer.

Lees hier.

Het Parool schreef een uitgebreid artikel over de film: “Tessa Leuwsha maakt Surinaamse geschiedenis invoelbaar”. 

In NRC verschenen een groot achtergrondartikel van de film: “Schrijver en filmer Tessa Leuwsha geeft haar stille oma een stem en kleurt haar in” en een recensie met drie sterren. ★★★

En recensies met vier sterren van zowel de Volkskrant als Trouw: “een fantastische, levende geschiedenis van Suriname” ★★★★

Ook De Ware Tijd, De Filmkrant, De DocUpdate schreven over de film. Online was er veel lof. “ontroerende, imponerende en tegelijkertijd prachtige documentaire over Fansi. Wat een vrouw. Wat een leven. En wat een wendbaarheid had die vrouw.” - De Protagonisten ★★★★ 

“de ingekleurde archiefbeelden [zijn] van onschatbare waarde omdat deze je vervoeren naar een tijd die nu alleen maar in een paar herinneringen bestaan” - Cinemagazine 4.5

En OneWorld schreef een treffend stuk over de film: “Een onvervalste dwarsdoorsnede van Suriname in de Twintigste Eeuw” - “Leuwsha toont Suriname zoals je het land nog nooit hebt gezien”.
 
Het Surinaamse dagblad De Ware Tijd schreef: “De film is een ingenieuze samenstelling van archiefbeelden die elke Surinamer moet hebben gezien.”  

Maar liefst 3 radioprogramma’s hadden Tessa, soms samen met Denise Jannah (voice-over), te gast: Opium op Radio 4, Volgspot op Radio 5, Kunststof op Radio 1. En Tessa Leuwsha en Denise schoven samen aan tafel bij tv-programma De Sociëteit.


Uit het IDFA juryrapport, Best Dutch Documentary, Special Mention 2023:

The jury: "Reclaiming a painful history, not as victims of it but as owners and writers of history. This is an intricate story of love, exile, and longing. An astounding archival film that is a testament to a genealogy of women who built their lives in a marginalized and complex colonial context. Mother Suriname – Mama Sranan will for sure nourish a much needed conversation on Dutch colonialism and Surinamese diasporas." 

Festivals en tv 

De documentaire Moeder Suriname-Mama Sranan, regie en scenario van Tessa Leuwsha en gebaseerd op haar boek Fansi's stilte over haar Surinaamse grootmoeder, draait van 4 tot 14 april in Rio de Janeiro en in São Paulo in Brazilië tijdens het It's all true filmfestival. Van 9 tot 12 mei vertoont het Margaret Mead Festival in New York de film. Tessa Leuwsha is uitgenodigd om de vertoningen in New York bij te wonen. Moeder Suriname-Mama Sranan, die dit jaar ook in in distributie in Amerika gaat, is op 4 juli 2024 te zien op de Nederlandse televisie bij omroep NPO2.
 

 

***

 

 

 

 

 

 

documentaire Tessa Leuwsha

Beeld uit: Frits de Gids, een documentaire door Tessa Leuwsha

DocuLab Suriname

Suriname heeft een rijke historie en kent vele culturen met een grote eigenheid.

DocuLab Suriname is geïnitieerd door The Back Lot Suriname ter gelegenheid van 40 jaar Onafhankelijkheid waarbij voor elk jubileum jaar een documentaire gemaakt zou worden. Het doel van dit initiatief is een documentaire cultuur voor het vertellen van eigen verhalen, te stimuleren in Suriname.

Surinaamse aankomende filmmakers zijn uitgedaagd en aangespoord om een projectplan in te dienen dat - op een beeldende, boeiende en aansprekende wijze - een voor hen belangrijke vertelling tot een levend beeld maakt. 26 mensen hebben zich geregistreerd en 20 personen hebben daadwerkelijk een plan ingediend.

Het project is in 3 fasen uitgevoerd. In 2015 is begonnen met 8 geselecteerde filmmakers die onder begeleiding van 3 coaches van de Nederlandse Filmacademie hun filmplan hebben ontwikkeld. Het traject duurde 7 maanden en de keuze van het onderwerp was geheel vrij, met de beperking dat het wel een Surinaams onderwerp moest zijn. Tijdens deze sessies werden het concept, de logistiek, het verhaal, de thematiek en de productionele opzet uitgebreid behandeld.

In de tweede fase vonden de opnames plaats van 6 gerealiseerde filmplannen. Het hele land is doorkruist: van Albina tot Nickerie en van de kust tot de boven Cottica en het boven Suriname gebied. Dit gebeurde onder coaching van een ervaren coach/ producent.

In de derde fase heeft de editing plaats gevonden in een masterclass met 5 Surinaamse editors, onder coaching van een docent editing van de Hoge School voor de Kunsten in Utrecht.

Alle coaches beperkten zich tot cinematografische en technische bijstand. De verhalen bleven van de makers.

Er zijn 6 documentaires gerealiseerd met een volledig ervaren Surinaamse crew. 

Tessa Leuwsha regisseerde en schreef het script voor Frits de Gids

Watsy (22) probeert de mooie Amelia het hof te maken, geheel volgens de tradities van zijn Marron-dorp. Deel van die traditie is dat je minstens twee vrouwen trouwt. Maar Watsy heeft moderne Westerse ideeën over romantische liefde, en één vrouw lijkt hem al hoofdpijn genoeg. Waarom ‘twee pakket hoofdpijn’?

Trailer Frits de Gids

 

Vertoningen:

Den Haag, Filmhuis Den Haag | Zondag 24 november 2019
Amsterdam, Oxville Cinema -  Theater de Meervaart | Zondag 24 november 2019

Amsterdam, Bijlmer Parktheater  | zondag 24 november 2019 

 

Eerdere vertoningen

Pararamaribo (premiere), TBL Cinemas | december 2018

Amsterdam, Het Ketelhuis | maart 2019

Rotterdam, LantarenVenster | augustus 2019 

Amsterdam, de Balie | Donderdag 29 augustus

Paramaribo, Filmfestival Latino Americano Paramaribo (FLAP)  | 2 oktober 2019